Cengiz Yürek
Akaryakıt sektöründe son dönemlerde yaşanan dünya genelinde petrol fiyatlarının artması, döviz kuru dalgalanmaları, vergi oranlarındaki değişiklikler ve benzinin yan ürünü olan LPG'nin ithalatında yaşanan sıkıntılar nedeniyle sık sık fiyat değişiklikleri yaşanıyor. Türkiye de benzer şartlar altında olduğu için akaryakıt fiyatlarına da yansıyor. En son yapılan fiyat güncellemelerine göre Benzin, Motorin ve LPG fiyatlarına yüksek oranda zam yapıldı.
Bugünkü itibariyle, İstanbul'da benzinin litre fiyatı 8,62 TL'ye, motorin ise litre fiyatı 8,04 TL'ye çıktı. LPG'de ise şok bir zam yaşandı ve litre fiyatı 5,2 TL'ye çıktı. Bu fiyat değişiklikleri araç sahiplerinin cüzdanında ciddi bir yük oluşturacak. Ayrıca, bu fiyat değişiklikleri genel olarak ekonomik faaliyetleri de etkileyeceği için piyasadaki mal ve hizmetlerin fiyatlarını da yansıtacak.
Bunun yanında bazı uzmanlar Euronews'e yaptıkları açıklamalarda LPG fiyatlarındaki artışın nedenlerine de değindiler. Türkiye'nin LPG ithalatındaki bağımlılığı ve üretim kapasitesindeki düşüklük daha önce de sıkıntı olarak dile getirilmişti. Bu durumun üzerine yapılan zamlar da LPG fiyatlarındaki yükselişi tetikledi. Ayrıca pandemi döneminde seyahat kısıtlamaları nedeniyle araç kullanımı da düşük seviyelerdeydi, ancak son zamanlarda kısıtlamaların gevşemesiyle birlikte araç kullanımı yeniden artış gösterdi ve bu da LPG talebinde bir artışa neden oldu.
Akaryakıt fiyatlarındaki değişikliklere etkisi olan faktörlerden biri de döviz kuru dalgalanmaları. Türkiye'nin cari açığı ve ödemeler dengesi sorunları döviz kurlarını etkilediği için petrol fiyatları bizdeki döviz kurlarındaki hareketlerden de etkileniyor. Benzin ve motorinin üretiminde kullanılan ham maddelerin tamamı dövizle alındığı için TL'deki değer kaybı otomatik olarak akaryakıt fiyatlarına zam olarak yansıyor.
Sonuç olarak, akaryakıt fiyatlarındaki artışların yol açabileceği ekonomik etkiler önemli olacak. Aracı olan vatandaşların bu yüksek fiyatları karşılamakta zorlanması, tüketicilerin diğer harcamalarına da yansıyacaktır. Bununla birlikte uzun vadede, LPG'nin daha fazla üretimi için yerel üretim kapasitesinin artırılması ve ithalat bağımlılığının azaltılması gibi önlemler alınabilir. Ayrıca benzine alternatif bir enerji kaynağı olan elektrikli araçların kullanımının yaygınlaştırılması da uzun vadede akaryakıt fiyatlarına bir çözüm olabilir.
